Verwachtingen zijn killing voor je geestesrust als je ze niet goed weet te managen. Te veel vasthouden aan verwachtingen, zeker als ze onuitgesproken zijn, is een garantie voor stress en slechte resultaten (in je team). En, het lastige is, iedereen heeft ze. Wil je weten hoe je verwachtingen kunt managen? Lees dan verder.
De psychologie van verwachting
Ten eerste is het belangrijk verwachtingen te zien voor wat ze zijn. Verwachtingen! Niet meer en niet minder. Het zijn gewoon gedachten. Meer niet. Als je gedachten met de realiteit gaat verwarren kom je vanzelf mentaal in de knoop en raakt je gestresst. Een afspraak is bijvoorbeeld pas een ‘afspraak’ als beide partijen akkoord zijn met de afspraak. En dan nog is dat maar een afspraak en mag je nimmer 100% verwachten dat die altijd wordt nagekomen. Verwacht dus te nimmer dat de verwachting uitkomt, maar reken er wel mee. Reken er dus niet op, maar houd er rekening mee. Dan kom je nimmer voor verrassingen.
Ten tweede. Verwachtingen worden pas realiteit als ze gedeeld worden. Onuitgesproken verwachtingen hebben geen tot weinig waarde. Des te duidelijker de verwachting voor anderen of des te specifieker de afspraak, des te groter is de kans dat deze uitkomt. Zorg dus dat je helder bent in wat je verwachtingen zijn. Des te meer helderder te beter en zeker als de verwachting een beetje in emotie verpakt is. Zoals in: “Ik zou je dankbaar zijn als jij voor mij …..”. Zorg daarnaast dat je de verwachtingen van anderen kent, zeker als ze jouw resultaten kunnen beïnvloeden.
Deel ook als een verwachting is uitgekomen, bijvoorbeeld door de andere te bedanken of geef een compliment aan jezelf. Het maakt niet uit wie je bedankt, maar bedank, meer dan jij of anderen verwachten. Zie het maar als het oefenen in het leren ontvangen; een les in dankbaarheid. Het helpt je in de toekomst meer voor elkaar te krijgen.
Vier manieren van omgaan met verwachtingen
Er zijn vier manieren waarop mensen en dus ook jouw medewerkers met hun verwachtingen omgaan.
1. Pleasen.
Zij die meteen doen wat je van ze verwacht, omdat ze gek zijn op jouw waardering, zullen zelfs aan onuitgesproken verwachtingen voldoen. Soms denken mensen zelfs te weten wat jij wilt en gaan dat al voor je invullen. Zo maar iemand een kado geven, zonder enige reden is hiervan een voorbeeld. Voor deze reactie op verwachtingen hoef je dus weinig actie te ondernemen, maar pas op de pleaser heeft belang, bijvoorbeeld een emotionele behoefte en ook een verwachting, namelijk dat je hem of haar waardeert.
2. Voldoen.
Als de verwachting wordt gezien als een regel, gelijk een wet of als ‘in steen gegrift’, dan zal deze veel makkelijker worden nagestreefd. Iedereen en sommige mensen in het bijzonder, willen simpelweg aan verwachtingen voldoen omdat ze zichzelf dan pas intrinsieke waardering gunnen. Perfectionisten zijn hier een goed voorbeeld van. Des te meer je een verwachting als een regel, een onontkoombare afspraak kan doen lijken, des te meer zal aan de verwachting worden voldaan.
3. In twijfel trekken.
Soms worden afspraken of verwachtingen, al dan niet onmiddellijk, in twijfel getrokken. Sommigen zullen de acties uitvoeren – ook als ze er aan twijfelen – omdat ze niet het risico willen lopen om achteraf aangesproken te worden. Anderen zullen echter de opdracht niet uitvoeren of niet op het verzoek reageren en achteraf doodleuk melden: “Maar je meende toch niet wat je zei?” of “Had het dan gevraagd” alsof je dat niet gedaan had (je was blijkbaar alleen niet stellig genoeg). Check dus of de ander hetzelfde onder verwachting verstaat als jij. Wees overduidelijk. Zet het op papier. Vind een derde partij als getuige, etc. Zorg dat je alle twijfel wegneemt.
3. Negeren. Je hebt medewerkers die maar één ding doen en dat is NIET doen wat je van ze vraagt, omdat ze het geheel niet eens zijn met de verwachting of verzoek. Ze ervaren het simpelste verzoek als als een “eis” en dat accepteren ze uit principe al niet. Of ze accepteren gewoon geen enkele vorm van dominantie van anderen. Kinderen zijn er soms meester in. Op deze manier van reageren kun je anticiperen door de lead bij ander te laten. Het vereist veel meer diplomatie, bijvoorbeeld door het tegendeel te vragen of te gebieden. Als je een dominante leidinggevende vraagt of hij geen instructies meer wil geven, zal jij denken “wie ben jij om mij te verbieden om te instrueren. Dat bepaal ik zelf wel” en gaat vervolgens tot op uitleggen wat hij van je verwacht. Of je vraagt veel meer support, veel meer om uitleg en vervolgens geeft hij je alle vrijheid.
Oefening
Deel in onderstaand reactieveld wat je gaat doen om de verwachtingen jouw team beter gaat manager. Zo leren we van elkaar.
Samen of alleen aan je verwachtingen werken
In de wereld van het coachen zeggen we vaak. Je kunt je eigen ogen niet zien. Iedereen heeft blinde vlekken en weet alleen maar wat hij of zij weet. Een ander ziet dingen die jij niet ziet en weet dingen die jij niet weet. Alles zelf doen kan, maar doe je daarmee jezelf niet tekort? Een coach inschakelen helpt je sneller de gewenste resultaten te bereiken, met name omdat ze laten zien wat jouw rol daarin is en zou kunnen zijn.