Je hebt jarenlang in loondienst geweest, maar je bent er wel een beetje klaar mee om voor een ander te werken. Of, je had altijd die droom om ooit een keer voor jezelf te beginnen en je vindt het nu wel tijd. Of, misschien komt het starten van een bedrijf spontaan op je weg, omdat je verplicht afscheid moet nemen van je huidige werkgever of je opeens zo’n mooie kans krijgt, omdat iemand je een klus aanbiedt, waar je komende tijd als zelfstandige je tanden in kunt stuk bijten. Wil je weten wat er zoals bij komt kijken om een bedrijf te starten, lees dan rustig verder.
Uiteraard komen er bij het starten van een onderneming veel praktische zaken om de hoek kijken. Op websites van het Ondernemersplein van de KvK en van de Rabo bank kun je je verdiepen in de praktische zaken die van belang zijn bij het starten van een onderneming, zoals registratie, financiering, verzekeringen, en dergelijke zaken. Waar wij ons hier op willen richten is meer de kant die een coach met je zou behandelen, zoals: Wat voor soort ondernemer ben je? Waarom wil je dit eigenlijk? Waar krijg je energie van? Wat betekent ondernemen voor je?
Type ondernemers
Motivaction heeft onderzoek gedaan naar typen ondernemers en samengevat in hun businesslocus model. Hierin onderscheiden zij een zestal type ondernemers:
- De jagers (4% )
De jager is niet alleen ondernemer pur sang, ook netwerken ligt in zijn bloed. Het is voor hem een soort tweede natuur. Zijn telefoon staat nooit uit en er is altijd wel iemand die hem nodig heeft. En hoe druk hij het ook heeft, hij heeft altijd tijd voor je. Want netwerken is business. - De experts (22%)
Netwerken? De expert doet dit alleen als er inhoudelijk iets op te steken valt. Hij investeert zijn tijd liever in zijn bestaande klanten en zorgt ervoor dat zij tevreden zijn en blijven. Hij is ervan overtuigd dat hij netwerken niet nodig heeft om een goede ondernemer te zijn. - De pragmatici (26% van de ondernemers)
De pragmaticus doet wat goed is voor zijn onderneming, en daar hoort af en toe netwerken nou eenmaal bij. Maar netwerken om het netwerken, dat is niet zijn ding. Als het niet hoeft, dan liever niet. Wie deze ondernemers wil bereiken, hoeft dan ook niet op allerlei netwerkevents aanwezig te zijn. - De hoeders (13%)
Om te netwerken heeft de hoeder geen tijd. Ze werkt hard en heeft haar handen vol met alle verantwoordelijkheden die ondernemen met zich meebrengt. Voor haar is het belangrijkst dat haar vaste klanten bediend worden en tevreden zijn, dat is haar netwerk. - De ontplooiers (34%)
De ontplooier is een mensenmens. Daarom gaat netwerken haar gemakkelijk af en doet ze het graag. Maar wel alleen met leuke mensen. Het gaat haar bij het netwerken niet om haar ondernemingsdoel te bereiken, maar omdat ze er persoonlijk van kan groeien. - De einzelgängers (1% van de ondernemers)
De naam zegt het al. De einzelgänger geeft niet veel om sociale contacten en een sociaal netwerk heeft hij nauwelijks. Uiteraard heeft hij wel eens contact met klanten en leveranciers, maar dat gaat meestal niet verder dan zakelijk nodig. Meer heeft hij niet nodig om zijn werk te kunnen doen.
Op businesslocus.nl kun je een test doen om te ontdekken welk type jij bent. De test bevat 5 vragen en 26 stellingen en kost slechts enkele minuten. Daarna krijg je jouw profiel in de mail en weet je welk ondernemerstype je bent.
Tien vragen aan de ondernemer in spê
- Waarom?
Vraag 1 is de allerbelangrijkste vraag en dat is om bij stil te staan bij je motivatie. Waarom wil je een bedrijf starten? Is dat uit frustratie of uit noodzaak, uit impulsiviteit of intuïtief? Of heb je anders geen inkomen meer? Of wil je ondernemen omdat je gewoon meer wilt verdienen. Of vanwege een drang naar autonomie en vrijheid? Of zie je gewoon een gat in de markt? Of heb je een missie de wereld beter te maken en zie je dat zelf aan te pakken als de enige mogelijkheid, omdat niemand anders bijvoorbeeld de plastic soep uit de oceanen haalt, zoals Boyan Sat dat deed met zijn Ocean Cleanup project, waarvoor hij miljoenen ophaalde. Misschien ken je het filmpje al, anders kijk eens in dit kader naar de lezing van Simon Sinek op TED.com.Nogmaals: waarom wil je een bedrijf starten? Is dat omdat je denkt ‘Ik wil voor jezelf beginnen’ of wil je echt ondernemen, omdat het altijd al in je bloed zat? Er is namelijk een groot verschil tussen een bedrijf starten om te kunnen consumeren of een bedrijf starten om zo te investeren in een beter toekomst voor anderen en/of jezelf. Veel ZZPers, met name in de dienstverlening, beginnen voor zichzelf omdat ze een inkomen en/of wat meer vrijheid wilden. Dan is dat ook wat je krijgt, meer autonomie en een inkomen, waarbij je meestal afhankelijk bent van de uren die je werkt, net zoals een werknemer. In feite ben je dan werknemer in je eigen bedrijf. Als dat is wat je wilt. Doen! Ga ervoor, maar realiseer je wel dat je om te groeien je ondernemerschap moet ontwikkelen, dat je in ieder geval een stuk ‘Jager’ uit het Businsesslocus model in je moet hebben. Om te groeien moet je investeren en dat betekent dat je in staat moet zijn beloning uit te stellen en niet (zeker) te weten of deze ooit wel komt. Het beroemde onderzoek met de marshmallow test toonde aan de mensen die zich beter kunnen beheersen later succesvoller zijn. Als je beloning uitstelt, werk je ook dus nu veel uren die niet worden betaald, maar die je kansen om (veel) meer omzet, marktaandeel, reputatie, werkplezier, waardering en succes in de toekomst te genereren.Het is echt van belang dat je een goed beeld hebt bij je motivatie. Ondernemen is namelijk een vak en de één, zoals ‘de Jager’, kan gewoon niet anders. Voor hem was de tijd in loondienst hooguit om kennis op te doen en zag hij het eerder als een betaalde leerschool. Of heb je gewoon talent, omdat jij alles als een deal ziet, zoals Donald Trump (maar dan in een iets acceptabelere variant). Bezint eer ge begint, want je gaat als ondernemer donkere tijden tegenkomen, met keihard werken, tegenslagen, risico, behoefte aan engelengeduld, geldgebrek, valse beloftes door leveranciers en klanten, klanten die helemaal niet reageren of niet betalen, etc. etc. Ben je nog steeds gemotiveerd om een bedrijf te beginnen? Lees dan verder. Niet meer zo geïnteresseerd? Kijk dan of je toch misschien niet beter in loondienst kunt gaan of blijven. - Hoe vrij ben je om te ondernemen?
Denk even na. Heb je nog een concurrentiebeding lopen? Controleer dan of die het starten van je eigen bedrijf in de weg kan staan of hoe je je plan daarvoor moet aanpassen. Heb je voldoende tijd tot je beschikking? Zijn de financiën geregeld? Staan je naasten erachter je of stellen die zich allemaal op als droomdieven (mensen die alleen maar problemen zien)? Heb je (zicht op) klanten?Een ook niet te onderschatten issue om vrij te kunnen ondernemen zijn de noodzakelijke verzekeringen. Je hebt in ieder geval een bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering nodig, maar misschien zijn een beroepsaansprakelijkheidsverzekering, een arbeidsongeschiktheidsverzekering en pensioen- of andere oudedagsvoorziening ook van belang, om voldoende vrij te kunnen ondernemen. Vergeet in ieder geval niet je hier even in te verdiepen. - Waar krijg jij energie van?
Het is bekend dat werken met je passie energie geeft. Passie krijg je van die zaken die voor jou betekenis hebben en die je ook betekenis wilt geven. Kun jij goed kunt omschrijven waar jouw passie ligt, zoals bijvoorbeeld van ‘evenementen organiseren’ of ‘mensen helpen zich beter in hun vel te voelen’. Kun je vanuit die passie een waardevolle dienst op de markt brengen (waar ook behoefte aan is) dan is de kans van slagen veel groter.Als het werken aan zaken waarvoor je (nog) niet betaald krijgt je ook energie geven, zoals artikelen schrijven om je SEO te vergroten (zie Hoe mijn bedrijf op de kaart te zetten), dan houd je het ondernemen waarschijnlijk langer vol. Belangrijk is te weten hoeveel energie (passie) je hebt voor de onderneming die je wilt beginnen, hoe die energie gevoed wordt, maar ook waar de energielekken zitten. Waar heb je een hekel aan? Vaak beantwoord met ‘administratie’. Je zult echter ook je financiële zaakjes voor elkaar moeten hebben, zoals je facturatie, je omzet- en uitgaven overzicht, zodat je elke kwartaal BTW kunt betalen, anders zou je in de financiële problemen kunnen komen. Heb je mensen om je heen die je daarbij kunnen helpen, dan kan dat uiteraard ook een oplossing zijn, zolang jij maar je energiehuishouding gezond kunt houden, anders wordt het volhouden moeilijk. - Waar ben je goed in (en waar niet in)?
Passie hebben is belangrijk om het runnen van een bedrijf vol te houden, maar als je passie hebt voor iets waar je echt niet goed in bent, kun je afvragen of het verstandig is om hierin te starten, tenzij je zelf alles doet, behalve het product maken, verkopen of leveren. Als je niets hebt met eten, maar wel een restaurant wil openen, omdat je hebt begrepen dat er bij jou in de buurt grote behoefte aan is, dan moet je stil staan bij wat jouw rol gaat zijn. Heb je talent in marketing en gevoel voor sfeer, maar kun je nog geen ei bakken, dan zul je eerst naar goeie koks op zoek moeten gaan, want een restaurant zonder eten schiet niet op. Wees bewust van je talenten of ga op zoek naar je talenten, maar realiseer ook waar je niet goed in bent, zodat je goed kunt bedenken wie of wat je nodig gaat hebben om te slagen. Of ben je iemand die avers is van risico’s, dan moet je je misschien afvragen of ondernemen überhaupt iets voor je is.
Praktische tips en adviezen over het in kaart kunt brengen van talenten zijn te lezen in het boek van Marcus Buckingham: ‘Ontdek wie je bent. Wat is jouw kracht?’. Een uittreksel, geschreven door Victor van den Hoogen, vind je hier. - Kun of wil je een bedrijf overnemen?
Nee? Skip dit item dan, maar zo ja, dan is het verstandig je te laten bijstaan door deskundigen op dat gebied, zoals Rembrandt fusies en overnames, een onderdeel van de Rabo. Zij hebben ook bedrijven in de aanbieding of kijk daarvoor ook eens op bedrijventekoop.nl, bedrijfsovernameregister.nl of brookz.nl. Misschien ben je het wel goed in een bedrijf dat in het slop geraakt is weer op te bouwen. Er zijn verschillende ondernemers die niets anders doen en het is de core business van investeringsmaatschappijen. - Hoe is het gesteld met de financiering?
Als je gestrest raakt van het feit dat je niet zeker weet hoeveel geld je aan het eind van de maand op je bankrekening hebt staan, is het misschien niet verstandig om, zonder financiële buffer te gaan ondernemen. Misschien moet je dan een parttime baan nemen en bijvoorbeeld 2 dagen voor jezelf werken, totdat je daarmee je maandelijkse vast lasten kunt dragen. Denk in ieder geval eens goed na over zaken als kostwinnerschap (wie zorgt voor het eten op tafel en de hypotheek?), de staat van je gezondheid en mogelijke onverwachte kosten op dat gebied, je financiële buffer en mogelijk onverwachte uitgaven. Wil je je verdiepen in financiën voor ZZPer? Femke Hogema schreef er een boek over.
Heb je echter alle vertrouwen dat je nooit zult omkomen, omdat ‘als de nood het hoogst is de redding altijd nabij is’ en niet te beroerd bent om hulp aan anderen te vragen (en ook te bieden) als dat nodig is, dan kun je schijnbaar goed omgaan met financiële onzekerheid, een voorwaarde die voor geslaagd ondernemerschap zeker van belang is.Heb je al een idee wat je aan kapitaal nodig gaat hebben om je bedrijf te starten? Denk dan aan huisvesting, inrichting, apparatuur dat balanswaarde heeft. Daarnaast maak je kosten voor bijvoorbeeld advies inzake een goede huisstijl, een businessplan en bijvoorbeeld juridisch en belastingtechnisch advies.Een belangrijk vraag is natuurlijk ook of je de benodigde financiële middelen bij elkaar kunt krijgen. Vandaag de dag zijn er meer mogelijkheden dan banken alleen. Er zit onder burgers veel geld. Dus aankloppen bij relaties of gebruik maken van crowdfunding kan hiervoor een weg zijn. Kijk daarvoor eens op de site over crowdfunding van de KvK. Je kunt ook eens kijken naar subsidies, die je op weg kunnen helpen. Informatie hierover is bijvoorbeeld te vinden op de site van de RVO. - Start je alleen of heb je mensen nodig voor je plan?
De meeste ondernemers beginnen in hun eentje als ZZP’er (Zelfstandige Zonder Personeel). Realiseer je wel dat dit tamelijk eenzaam kan voelen. Sluit je dan in ieder geval aan bij een branchevereniging, die organiseren regelmatig bijeenkomsten. Zoek collega’s op en spar daarmee of ga werken in één van de vele flexwerkplekken, waar je collega ondernemers spreekt. Kijk voor flexibele werkplekken op de sites van Regus.nl, Flexas.nl, Desktoday.com, Kantoorkamers.nl of Dé Vastgoedbeschermer of voor super hippe werkplekken op NSfavorites. Realiseer je ook dat je als je het helemaal alleen doet alle benodigde competenties in huis moet hebben, zoals: productontwikkeling, marketing, verkoop, productie, innovatie en (financiële) administratie.Heb je personeel nodig om je bedrijf te beginnen, bijvoorbeeld in het geval van een horecagelegenheid, en heb de financiële buffer om personeel te veroorloven, dan heb je ook management skills nodig. Hoe is het daarmee gesteld? Heb je ervaring mee? Wat is jouw leidinggevende stijl en wat voor soort medewerkers horen daarbij? Sta daar wel even bij stil. - Hoe is het met je netwerk?
Je netwerk is een bepalende factor voor je succes als ondernemer, want of het nu gaat om klanten, toeleveranciers, kennis (advies) en kansen (de je gegund worden), het komt allemaal van mensen en des te meer je kent of des te meer jou kennen en weten wat je biedt, des te beter. Misschien moet je je netwerk eens goed in kaart brengen. Begin bij je LinkedIn profiel. Werk die bij of als je er nog geen hebt maak er één aan. Controleer je LInkedIn connecties en kijk wie jouw eerste contacten weer kennen. Daar zou zo maar een waardevolle relatie tussen kunnen zitten. Loop ook eens oude adresboekjes door en kijk wie jou van dienst kan zijn of voor wie jij van dienst kan zijn met je product of dienst. - How about sales & marketing?
Om je bedrijf tot een succes te maken, kun je (in de meeste gevallen) niet om marketing en verkoop heen. Marketing gaat over het kweken van naamsbekendheid en reputatie. Verkoop gaat over het verlagen of wegnemen van de drempel om te kopen. Lees hiervoor ook Hoe mijn bedrijf op de kaart te zetten. Hoe goed je ook in je werk bent of hoe goed je product ook is, zonder klanten geen omzet en klanten krijg je doordat mensen je weten te vinden en graag bij je kopen. Verdiep je erin en vraag specialisten om advies. - Wat als het niet gaat zoals gepland?
Zonder droomdief te willen zijn, is een waarschuwing wel op zijn plaats. Wat doe je als er onverwachte problemen opduiken, wat zijn bijvoorbeeld de consequenties als er opeens ziekte van jezelf of van een naaste om de hoek komt kijken. En wat zijn de opties als het na verloop van tijd toch niet lukt om een inkomen uit je bedrijf te halen? Kun of wil je dan weer terug in loondienst en heb je een reserve buffer om dan toch een tijdje in je levensonderhoud te voorzien? Het kan geen kwaad hier even goed bij stil te staan.
Hopelijk hebben deze vragen je even doen stilstaan bij zaken die belangrijk zijn als je een bedrijf wilt starten. Tot slot bieden we graag nog een handig en heel veel gebruikt format aan om je plannen in één overzicht te zetten en bij het invullen na te denken over de voor een geslaagde onderneming belangrijke aspecten.
Het BusinessModel-Canvas ondernemingsplan
Voor het maken van je ondernemersplan is het meeste gebruikte model het Businessmodel-canvas (BMC). Het geeft jou en anderen inzicht in jouw businessmodel.
Op slidemodel.com kun je een Powerpoint versie van het canvas downloaden. Het advies is de canvas in te vullen in gesprek met iemand anders, zoals een businesscoach, zodat je middels deze conversatie de juiste woorden vindt en nieuwe inzichten krijgt.
Hieronder geven we kort de 9 bouwstenen van het Business Modell Canvass
- Key Partners
Wie zijn degene die jij nodig hebt om je bedrijf tot een succes te maken of op zijn minst te kunnn runnen, zoals leveranciers, klanten, financiers, medewerkers, etc. - Key Activities
Wat zijn de belangrijkste activiteiten die je met je bedrijf gaat doen om waarde toe te voegen en je businessmodel te laten werken. Welke doe je daarvan zelf en welke besteedt je uit. - Value proposition
Wat is de reden waarom de klanten voor jouw bedrijf kiezen. Welk probleem van de klant los je op of welke behoefte van de klant vervul je? Gemak, plezier, vooruitgang? Wat is de waardepropositie? - Customer Relationships
Op welke manier heb je contact of wil je contact hebben met je klant. Welke relatie wil je met hem of haar hebben? Wil je fysiek contact middels een winkel of juist online of juist multimediaal? Hoe wil je dat de relatie ervaren? - Channels
Hoe vinden klanten jouw bedrijf? Via Advertenties, Google, Social Media, nieuwsbrieven, etc.? En, hoe ziet de klantreis er vervolgens uit. - Customer segments
Welke verschillende groepen klanten wil je met jouw bedrijf bereiken? Wat is jouw doelgroep of zijn jouw doelgroepen. Weet die goed te beschrijven. - Cost structure
Elk bedrijf maakt kosten. Wat zitten jouw grootste kostenposten. Kun je daarop besparen of kun je ergens schaalvoordelen te behalen? - Revenue streams
Hoe ga je geld verdienen. Wie gaat jou betalen en waarvoor? Voor veel businessmodellen is dit de belangrijkste element. Zonder revenuen kun je als organisatie (maar ook als persoon) niet overleven.
Oefening
Beschrijf in het reactieveld hieronder wat voor bedrijf je wilt gaan starten of reeds hebt en welke samenwerking jij eventueel voor open staat om de start van je bedrijf en/of het succes ervan te verspoedigen. Vergeet niet dat door het grote aantal bezoekers van coaching.nl maandelijks tientallen ondernemers (in spé) dit artikel leze. You never know.
Aan de slag met samenwerking
Bij veel ondernemers is ruime basiskennis aanwezig, maar het ontbreekt vaak aan de specifieke kennis en inzichten die nodig zijn om hun bedrijf echt succesvol te doen zijn. In elke discipline zijn er Experts te vinden. Coaching Nederland, zelf een pionier en expert in haar discipline, heeft veel Experts en Businesscoaches in haar Netwerk en helpt samen met hen organisaties om hun doelstellingen sneller te bereiken.
Leg je ideeën en uitdagingen aan ons voor en wij brengen je vrijblijvend in contact met de juiste specialist(en).
We kijken er naar uit je te ontmoeten.